نقش ترتیبات منطقه ای در غنای گفتمان جهانی حقوق بشر

با گذشت هفتاد سال از تصویب اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، در این مقاله، نقش این سند در گسترش ترتیبات منطقه‌ای حقوق بشر بررسی میشود. تاکنون، پنج منطقه در جهان (آفریقا، آمریکا، اروپا، منطقۀ عربی-اسلامی و آسیا-پاسیفیک) با الهام از این اعلامیه، ترتیبات منطقه‌ای مربوط به خود مانند اسناد وسازوکارهای اجرایی ونظارتی حقوق بشری را تأسیس کرده‌اند. در این ترتیبات منطقه‌ای ضمن حفظ اصول و ارزش‌های جهانی حقوق بشری مندرج در اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، ویژگی‌های منطقه‌ای مانند مبانی فلسفی، ارزش‌ها، هنجارها، نگرانی‌ها و نیازهای منطقه‌ای مورد توجه قرار میگیرد. به همین دلیل، تأسیس ترتیبات منطقه‌ای، علاوهبر توسعۀ اصول جهانی حقوق بشر، با وارد کردن این اصول در سطح منطقه‌ای، قابلیت پذیرش و اجرای آنها را توسعه می‌دهد. سؤال اصلی این مقاله، در خصوص نقش اعلامیۀ جهانی حقوق بشر در ایجاد ترتیبات منطقه‌ای حقوق بشری و آثار این ترتیبات منطقه‌ای بر جهان‌شمولی حقوق بشر تعریف می‌شود. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که نظام‌های حقوق بشری منطقه‌ای ادامۀ سیستم سازمان ملل متحد در حفاظت و ارتقای حقوق بشر در سطح منطقه‌ای است و اثربخشی آن را تقویت می‌کند.